Içimdeki Sesli Harfler: Bilginin Nitelikleri ve T.C. Politikalarında Kuşku

Bilginin Nitelikleri ve T.C. Politikalarında Kuşku

Her şeyin ölçüsü insandır. Her şey bana nasıl görünürse benim için öyledir. Üşüyen için rüzgar soğuk, üşümeyen için soğuk değildir. Her şey için birbirine tümüyle karşıt iki söz söylenebilir” -Protagoras (M.Ö. 5. YY)

Günümüz Türkiye'si için belirli problemlerle baş başayız. Bir çok insan gibi bu konuda biz de büyük endişeler sahibiyiz. Tabii bu sorunların en temeline inersek Türkiye'nin her gün dibe doğru giden bir eğitim anlayışı var. Bunun dışında sanatsal faaliyetlerin ciddi derece de komik bahaneler ile sansürlenmesi durumu var. Ülkenin milli bayramlarının dahi ciddi bir sansüre uğradığı gerçeği var.

Biz tabii ki böyle olgular elimizdeyken içten içe şu sonuca varmadan edemiyoruz: Bu toplum değiştirilmek isteniyor. Açık ifadelerle dile getirirsek Türkiye'de ciddi bir dindar nesil yetiştirilme toplumsal mühendisliğiyle karşı karşıyayız.

Tabii ki teokratik rejimler orta çağ ve öncesinde ciddi felaketlere yol açmış, tarihsel bir birikim sebebiyle de laiklik denen olgu ortaya çıkmıştır. Laiklik tarihsel süreçte asla ve asla bir dayatma olarak karşınıza çıkmaz. Bir ihtiyaç sonucunda icat edilmiştir.

Din konusunda klasik yorumlar vardır. "Din, sürekli bir soylu sınıfının ekonomik çıkarlarına hizmet eder.","Din, toplumsal refahın sağlanması için ortaya atılmış bir yalandır."," Din, belirli dinamikleri sebebiyle insanın varoluşsal problemlerinin önüne geçer. İnsana sonsuz bir hayat vaat ederek onu, daha iyi bir birey yapar.","Din, içerisindeki Tanrı figürü nedeniyle size bir dost, baba vs. edindirir. Ondan yardım diler. Bazen af dilersiniz. Sizin vicdanınızdır." gibi kelimelerden uzak bir yaklaşımdan bulunmak istiyorum.

Belki de yazının başında kullandığım alıntının tam olarak bu konunun neresiyle ilgili olduğunu düşünüyorsunuz. Hemen başlıyorum...

Nietzsche'den bir alıntı yapacak isek; "Doğru veya yanlış yoktur. Sadece yorumlar vardır." der. Evet bu yukarıdaki söz ile biraz bağlantı kurabileceğimiz bir başka alıntı daha.

Yorumlar... Felsefede varlık konusu tartışmalıdır. "Bu sandalyenin yok olduğunu bana ispatlayın." diye sorulan sorulardan falan bahsedilir. Yorum insanın zihnindedir.

Peki gerçek bilgi insan zihninde tam anlamıyla var olabilir mi?

Gerçek bilginin kaynağı nedir?

Hume'a göre insan beyni bilimsel açıdan evrenin tam bir modeli haline getirilemez. Eski klasik okumalarda belki de doğayla özdeş olabilen bir canlının zihninin gerçeğe kavuşabileceği konusunda teoriler okumuştum. Tabii günümüz bilim dünyasında aslında bilginin sürekli şüphe edilmeyi talep ettiği kanısına varıyoruz. Aslında bunu da evrenin tamamının deney ve gözlem ile keşfedilemeyeceği gerçeğine dayandırıyoruz. Bir deneyim dünyasındayız. Gördüğümüz her beyaz ördekten yola çıkarak ördeklerin beyaz olduğunu düşüyoruz. Siyah veya pembe bir ördek görene kadar da onu doğru kabul ediyoruz. Aslında etrafımızda olup biteni anlamak açısında gayet mantıklı bir yöntem fakat elimizdeki bilgiyi dogmatik hale getirmeden bunu yapmak zorundayız.

Bilgi türlerini incelersek;

Dini bilgi

Tanrıyı ve Tanrı karşısında evrenin ve insanın yerini, görevini anlatan bilgilerin tümüdür.

Dogmatiktir.
Kaynağı bakımından ilahidir.(?)

Sanatsal bilgi

Sanat; insanin, güzeli arama, bulma veya yaratma sürecini anlatan bir etkinliktir. Sanat bilgisinde özneyi nesneye yönelten "güzellik" kaygısıdır. Sanatçı nesnesine yönelerek onu algılar ve kendine özgü bir biçimde ifade eder.

Öznel ve duygusaldır.
Sezgilere yeteneğe ve hayal gücüne dayalıdır.
Yaratıcılık esaslıdır.
Ürünleri somuttur.

Bilimsel bilgi

Bilimsel bilgi, bilimsel yöntemler ile elde edilen bilgidir. Bilimsel yöntem akıl, deney ve gözleme dayalıdır.

Bilimsel bilgi birikimli olarak ilerler.
Nesneldir.
Akla ve deneye dayanır.
Sistemlidir.
Sonuçları kesindir.(?)
Sonuçları formüle edilebilir.
Olgusaldır.

Teknik bilgi

Teknik bilgi, gündelik ve bilimsel bilginin pratiğe dönüştürülmesidir.

Amacı insan yaşamını kolaylaştırmak.
İnsana fayda sağlamak.

Felsefi bilgi

Felsefe; varlık, bilgi, gerçek, adalet, güzellik, doğruluk, akıl ve dil gibi konularla ilgili genel ve temel sorunlara ilişkin yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen bilgidir.

Özneldir
Derli topludur.
Eleştiriye açıktır.
Kendi içinde tutarlı ve çelişkisizdir.(?)
Sonuçları kesin değildir.
Varlığı bütün olarak ele alır.
Olgusal değildir.
Sorgulayıcı ve şüphecidir.

Bilgi türlerinin niteliklerinin ne olduğu konusunda bu alıntı yaptığım yerin de kendime göre yanlış olduğunu düşündüğüm yerlerinin yanına (?) koydum.

Aslında bunu yapacak cesareti nasıl gösterdiğim konusunda da düşünebilir. Anlatmak istediğim her şeyin bir yorum olabileceği ve gerçeğin sürekli bir kuşku hali içinde arzulanması gerektiği konusunda fikir birliğine varabilmemiz.

Eğer bir devlet kendi politikalarını dogmatik bilgiler üzerinden şekillendiriyorsa o toplumun dibine dinamit koyuyordur. Bir gerçeğin ki bu sadece kendi zihinlerinde var olabilecek bir yorum (Ona ne kadar inandıklarıyla alakalı da bağlılıkları var) iken büyük bir inatçılıkla toplumu bir masal dünyasına sürükler. Bu masal dünyasından uyanışın bedeli de çok ağır olur.

Aslında bugün görevimiz dinin etkinliğini bütün kamusal alanlardan uzaklaştırmaktır. Onu var olabileceği tek alan olan insan zihninin sonsuz yaratıcılığına indirgemektir. Cumhuriyetimizin kurucu ilkeleri ışığında bildiğimiz doğrulardan şüphe ederek Cumhuriyetin daha da önlerine açılma arzusuyla hareket etmektir. Rene Decartes şöyle akıl yürütür;

"Düşünüyorum o halde varım. Bu sahip olduğum ilk bilgidir... "

Biz de "Kuşku duyuyoruz o halde varız. Laiklik sahip olduğumuz en temel ilkelerden biridir."

Kuşkucu bir akıl yürütme asla ve asla çok temel şeyleri irdelemeyi bir süre sonra bırakır. Bizim işimiz, kuşku ile tarihten aldığımız derslerin üzerine bir şeyler inşa edebilmektir. Dogmatik olan her şeyi reddediyoruz. Teslimiyetin yerine akılcılığın cesaretini hakim kılmaz isek bu toplumun bir gün bağımsızlığını kökten kaybedeceğinden ise şüphemiz yok."